Wat een supersnelle verbinding tussen Amsterdam en Brussel had moeten zijn, werd een falend traject met het rangeerterrein als laatste station. Het Fyra-fiasco heeft gedupeerde reizigers en miljoenen euro’s schade tot gevolg gehad. De Tweede Kamer heeft op 4 juni 2013 besloten een parlementair onderzoek te doen naar het debacle, waarbij zeker ook de aanbesteding zal worden onderzocht. In media en politiek speelt de vraag op, is het aanbestedingsrecht eigenlijk wel geschikt voor dergelijke projecten?
Prijs vergelijk ADSL, kabel, glasvezel aanbieders en bespaar geld door over te stappen!
Aanbesteden
Aanbesteden is in feite niets meer dan via bepaalde Europese spelregels offertes opvragen bij verschillende partijen. Ieder huishouden zal bijvoorbeeld bij een grote verbouwing onderzoeken wie op welke manier het beste en het goedkoopste deze opdracht kan uitvoeren. Daarbij zou ik in ieder geval niet alleen kijken naar de laagste prijs, maar ook naar welke kwaliteit wordt geboden.
Laagste prijs versus kwaliteit
Het belangrijkste criterium bij de aanbesteding voor de Fyra was ‘laagste prijs’. In een laagste prijs aanbesteding speelt kwaliteit geen enkele rol. Het is wel mogelijk om kwaliteit een rol te laten spelen binnen het aanbestedingsrecht, aangezien ook gekozen kan worden voor de economisch meest voordelige inschrijving (EMVI). Er wordt dan in principe gezocht naar de beste prijs-kwaliteitverhouding. Aan het gelijk stellen van de beste aanbieding aan de laagste prijs kleeft inderdaad het risico dat er niet wordt getoetst op kwaliteit.
Nieuwe aanbestedingswet van 1 april 2013
Door de nieuwe Aanbestedingswet van 1 april 2013 moet in een (Europese) aanbesteding in principe gegund worden op kwaliteit. Voorheen (ten tijde van de Fyra aanbesteding) had een aanbestedende dienst een keuzevrijheid of gunnen op laagste prijs of gunnen op EMVI (kwaliteit en prijs). Nu kan er alleen nog gegund worden op laagste prijs als de aanbestedende dienst die keuze kan motiveren.
Toekomst
Voor de toekomst lijkt het niet waarschijnlijk dat bij een project als de Fyra weer zou kunnen worden gegund op enkel de laagste prijs. Bij grotere projecten is het maar de vraag of er een steekhoudende motivering kan zijn om enkel en alleen te selecteren op laagste prijs. In dit geval zou het logisch zijn om ook elementen als duurzaamheid, technische waarde en kwaliteit van de te leveren producten een rol te laten spelen in de beoordeling.
Conclusie
Het laatste woord over deze aanbesteding is voorlopig nog niet gezegd. De Tweede Kamer en in ieder geval de Belgische justitie zullen nader onderzoek doen naar mogelijke onregelmatigheden bij deze aanbestedingsprocedure. De problemen rondom de Fyra kunnen echter niet worden verweten aan de aanbestedingsplicht. Wel heeft de inrichting van de aanbesteding (bijvoorbeeld gunnen op laagste prijs) wellicht voor problemen gezorgd. De keuze voor de selectie op laagste prijs wordt immers uiteindelijk duur betaald!
